Chuyển đổi số (Digital transfỏmation) được hiểu là quá trình chuyển đổi mô hình hoạt động dựa trên công nghệ số và dữ liệu lớn. Khái niệm chuyển đổi số đã thường xuyên xuất hiện trên thế giới từ những năm 2017, và hiện nay đang trờ thành xu hướng phát triển tất yếu ở mọi quốc gia và mọi hoạt động kinh tế xã hội. Như vậy, chuyển đổi số là quá trình ứng dụng những tiến bộ về công nghệ số như điện toán đám mây (cloud), dữ liệu lớn (big data)… vào mọi hoạt động của xã hội nhằm mang lại hiệu suất cao hơn, nâng cao hiệu quả công việc, đặc biệt giảm sử dụng lao động trực tiếp… Tuy nhiên, chuyển đổi số không chỉ là sự chuyển đổi từ hoạt động sử dụng sức lao động sang sử dụng công nghệ số mà là quá trình thay đổi tư duy hoạt động, phương thức điều hành từ cá nhân, doanh nghiệp đến xã hội và nó sẽ trở thành thứ văn hoá của mọi hoạt động trong tương lai.
Nghị quyết số 57-NQ/TƯ ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về "Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia" đã định hướng chiến lược cho chuyển đổi số trong quản lý đất đai. Chuyển đổi số trong công tác quản lý đất đai là yêu cầu cấp thiết thể hiện được tính hiện đại, minh bạch và hiệu quả trong các hoạt động. Đây là quá trình áp dụng công nghệ số vào các hoạt động quản lý đất đai, từ khâu lưu trữ dữ liệu, lập quy hoạch, kế hoạch, đến các giao dịch bất động sản. Mục tiêu là hiện đại hoá quy trình, tăng tính minh bạch và hiệu quả trong việc quản lý và sử dụng đất. Năm vấn đề sau gắn với chuyển đổi số của ngành quản lý đất đai: (1) Số hoá dữ liệu đất đai; (2) Xây dựng hệ thống thông tin địa lý; (3) Cung cấp dịch vụ trực tuyến; (4) Ứng dụng công nghệ trong giám sát và quản lý đất đai; (5) Đào tạo và nâng cao năng lực. Lợi ích mang lại khi thực hiện chuyển đổi số của công tác quản lý đất đai đó là: tăng cường sự minh bạch và trách nhiệm trong quản lý đất đai; nâng cao hiệu quả và giảm chi phí trong các thủ tục hành chính; cải thiện khả năng tiếp cận thông tin đất đai cho người dân và doanh nghiệp; hỗ trợ quản lý và sử dụng đất đai một cách bền vững.
    |
 |
| Đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số về đất đai (Hình từ Internet) |
Bộ môn Quy hoạch đất đai, khoa Tài nguyên và Môi trường đảm nhận nhiệm vụ giảng dạy nhiều học phần quy hoạch cho các chuyên ngành như: quản lý đất đai, quản lý bất động sản, quản lý tài nguyên và môi trường… cụ thể như quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch đô thị, quy hoạch cảnh quan, quy hoạch nông thôn, quy hoạch môi trường, quy hoạch cảnh quan, quy hoạch vùng… Các học phần này đã cung cấp cho người học những kiến thức từ cơ bản đến chuyên sâu về lĩnh vực quy hoạch và được gắn với từng chuyên ngành riêng. Bên cạnh đó, các học phần cũng cung cấp cho người học những kỹ năng cơ bản trong công tác quy hoạch như: kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng trình bày, thuyết trình, kỹ năng xây dựng phương án quy hoạch, kỹ năng thu thập thông tin về quy hoạch, kỹ năng tổ chức thực hiện quy hoạch….
Bên cạnh đó, để đáp ứng yêu cầu trong thời kỳ mới, thời kỳ vươn mình của dân tộc, thời kỳ áp dụng khoa học công nghệ gắn với công tác chuyển đổi số, các học phần của bộ môn quy hoạch đất đai đã chuyển đổi gắn với những kiến thức, những công nghệ mới nhằm nâng cao kiến thức, khả năng áp dụng công nghệ, thích ứng với công tác chuyển đổi số khi ra trường làm ở thực tiễn địa phương. Một số vấn đề đổi mới trong các học phần của bộ môn quy hoạch:
- Áp dụng các công nghệ trong lập các phương án quy hoạch, đây là sự thay đổi cơ bản trong phần giảng dạy các học phần quy hoạch tạo bộ môn. Giúp cho người học nắm vững những kiến thức cơ bản về số hoá dữ liệu quy hoạch.
- Xây dựng phương án quy hoạch gắn với xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai. Công tác số hoá dữ liệu đất đai rất phức tạp, nhiều công sức của toàn xã hội trong đó có cơ sở dữ liệu quy hoạch. Người học được cũng cấp khả năng, kỹ năng về việc số hoá dữ liệu quy hoạch với dữ liệu đất đai toàn quốc.
- Web hoá cơ sở dữ liệu quy hoạch, người học được kết hợp các kiến thức quy hoạch với công nghệ thông tin để web hoá thông tin quy hoạch trên hệ thống. Kết quả là người dân, doanh nghiệp có thể tiếp cận thông tin quy hoạch thuận lợi và minh bạch.
- Giám sát việc thực hiện quy hoạch thông qua hệ thống công nghệ, đây là bước chuyển đổi mạng mẽ giúp cho công tác quản lý đất đai hiệu quả.
Như vậy, có thể nói công tác chuyển đổi số là quá trình phát triển tất yếu, sẽ phải gắn với mọi hoạt động quản lý đất đai trong đó có hoạt động quy hoạch. Bộ môn quy hoạch đất đai cũng đã từng bước thích ứng và chuyển đổi phù hợp với nhu cầu thực tế của địa phương, để từng bước nâng cao chất lượng đào tạo của các học phần quy hoạch trong thời đại vươn mình, thời đại của công nghệ số.
Bộ môn Quy hoạch đất đai - Khoa Tài nguyên và Môi trường