Ngành thú cưng Việt Nam: Từ nhu cầu xã hội đến yêu cầu đổi mới và phát triển nguồn nhân lực

[Chăn nuôi Việt Nam] – Trong bối cảnh thú cưng ngày càng trở thành “thành viên gia đình”, ngành thú cưng Việt Nam đang phát triển nhanh, kéo theo những thay đổi mạnh mẽ về nhu cầu chăm sóc, dinh dưỡng, y tế và dịch vụ liên quan. Trước yêu cầu mới của thị trường, công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội trong lĩnh vực này được đặt ra như một vấn đề cấp thiết.

Sáng 19/12, tại Học Viện Nông nghiệp Việt Nam đã diễn ra hội thảo khoa học với chủ đề “Nuôi dưỡng và chăm sóc thú cưng”, thu hút sự tham dự của các giảng viên, chuyên gia trong lĩnh vực chăn nuôi – thú y đến từ Học viện Nông nghiệp Việt Nam, cùng đại diện nhiều doanh nghiệp như Mavin, De Heus, 2 Vet, Vet Equipment và các đơn vị liên quan, đồng thời có sự tham gia đông đảo của sinh viên Khoa Chăn nuôi, Học Viện Nông nghiệp Việt Nam.

TS. Bùi Huy Doanh, Phó Trưởng khoa phụ trách Khoa Chăn nuôi, Học Viện Nông nghiệp Việt Nam

Phát biểu tại hội thảo, TS. Bùi Huy Doanh, Phó Trưởng khoa phụ trách Khoa Chăn nuôi, Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết, từ xa xưa, chó, mèo chủ yếu được nuôi để giữ nhà hay bắt chuột, nhưng ngày nay, vị thế của chúng đã thay đổi rõ rệt, trở thành những người bạn, những thành viên không thể thiếu trong nhiều gia đình. Sự thay đổi này đã thúc đẩy ngành thú cưng Việt Nam phát triển nhanh cả về quy mô lẫn chất lượng, mở ra nhiều cơ hội mới, đồng thời đặt ra không ít thách thức về kỹ thuật nuôi dưỡng, chăm sóc và đào tạo nguồn nhân lực.

Với thông điệp “Kết nối – Hợp tác – Phát triển ngành thú cưng Việt Nam”, Khoa Chăn nuôi, Học viện Nông nghiệp Việt Nam tổ chức hội thảo khoa học với chủ đề “Nuôi dưỡng và chăm sóc thú cưng”, nhằm tạo diễn đàn trao đổi học thuật, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, cập nhật xu hướng mới trong chăm sóc thú cưng, qua đó tăng cường kết nối giữa nhà trường, doanh nghiệp, chuyên gia nghiên cứu và các bạn sinh viên, góp phần thúc đẩy sự phát triển chuyên nghiệp và bền vững của ngành thú cưng Việt Nam.

Đổi mới đào tạo để theo kịp sự chuyển dịch của thị trường thú cưng

PGS.TS Bùi Hữu Đoàn, Khoa Chăn nuôi, Học Viện Nông nghiệp Việt Nam với bài trình bày “Lịch sử, hiện trạng và xu hướng nuôi thú cưng”

Tại hội thảo, PGS.TS Bùi Hữu Đoàn, Khoa Chăn nuôi, Học Viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết, “Nhìn lại lịch sử phát triển của ngành chăn nuôi – thú y, có thể thấy rằng chúng ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong lĩnh vực vật nuôi sản xuất. Tuy nhiên, trong bối cảnh xã hội thay đổi nhanh chóng, đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ của ngành thú cưng, yêu cầu đối với công tác đào tạo cũng đang đặt ra những thách thức mới. Thị trường thú cưng không chỉ đòi hỏi kiến thức thú y truyền thống mà còn cần sự hiểu biết sâu về tập tính, phúc lợi động vật, dinh dưỡng, quản lý dịch vụ và cả yếu tố xã hội. Nếu chương trình đào tạo không kịp thời cập nhật, người học sẽ gặp khó khăn khi bước vào thị trường lao động, buộc phải tự học bổ sung, vừa tốn thời gian, vừa thiếu tính hệ thống. Do đó, đổi mới đào tạo theo hướng gắn với thực tiễn, tăng cường tính ứng dụng và cập nhật xu thế quốc tế không chỉ là yêu cầu trước mắt mà còn là nhiệm vụ chiến lược, nhằm bảo đảm ngành chăn nuôi – thú y Việt Nam phát triển hài hòa, bền vững trong giai đoạn tới”

TS. Nguyễn Thị Phương Giang, Giảng viên Khoa Chăn nuôi, Học Viện Nông nghiệp Việt Nam giới thiệu Học phần “Nuôi dưỡng và chăm sóc thú cưng”

Từ thực tiễn giảng dạy và nghiên cứu, TS. Nguyễn Thị Phương Giang, Giảng viên Khoa Chăn nuôi, Học Viện Nông nghiệp Việt Nam cho rằng, đang tồn tại một khoảng trống rõ rệt giữa đào tạo đại học và nhu cầu thực tế của thị trường thú cưng. Hiện nay, chương trình chăn nuôi và chăn nuôi – thú y vẫn chủ yếu tập trung vào vật nuôi sản xuất như gia súc, gia cầm, trong khi kiến thức về thú cưng mới chỉ được lồng ghép rải rác, thiếu tính hệ thống và chuyên sâu. Hệ quả là nhiều sinh viên sau khi ra trường chưa có nền tảng vững về dinh dưỡng, chăm sóc, tập tính và phúc lợi thú cưng, buộc phải tự học bổ sung để thích nghi với yêu cầu nghề nghiệp. Trước thực tế đó, việc xây dựng các học phần độc lập, chuyên sâu về nuôi dưỡng và chăm sóc thú cưng, gắn kết chặt chẽ giữa lý thuyết và thực hành, đồng thời tăng cường phối hợp giữa nhà trường, doanh nghiệp và cơ sở thực tiễn được xem là hướng đi cần thiết, nhằm rút ngắn khoảng cách đào tạo và đáp ứng nhu cầu phát triển nhanh của ngành thú cưng tại Việt Nam.

Xu hướng chăm sóc, dinh dưỡng và cơ hội nghề nghiệp trong ngành thú cưng

TS. Võ Văn Hải, đại diện hệ thống 2 Vet

Tại hội thảo, TS. Võ Văn Hải, đại diện hệ thống 2 Vet, với bài trình bày “Xu hướng chăm sóc, nuôi dưỡng thú cưng hiện nay” cho rằng, sự phát triển nhanh của ngành thú cưng đang kéo theo những thay đổi căn bản trong tư duy chăm sóc và nuôi dưỡng. Theo TS. Hải, xu hướng nổi bật hiện nay là chuyển dịch từ mô hình chăm sóc thụ động, chỉ can thiệp khi thú cưng mắc bệnh, sang chăm sóc chủ động, toàn diện và cá thể hóa, dựa trên sự hiểu biết về dinh dưỡng, tập tính, phúc lợi động vật và đặc điểm sinh lý của từng cá thể chó, mèo.

Thực tiễn hoạt động tại các phòng khám, bệnh viện thú cưng cho thấy, nhiều vấn đề sức khỏe phổ biến như béo phì, rối loạn tiêu hóa, bệnh da, bệnh tiết niệu hay các rối loạn hành vi đều có liên quan chặt chẽ đến chế độ dinh dưỡng, môi trường sống và cách chăm sóc hằng ngày. Do đó, TS. Võ Văn Hải nhấn mạnh vai trò ngày càng quan trọng của đội ngũ bác sĩ thú y và kỹ thuật viên không chỉ trong điều trị, mà còn trong tư vấn dinh dưỡng, hướng dẫn chăm sóc, theo dõi sức khỏe định kỳ và đồng hành lâu dài cùng chủ nuôi.

Bên cạnh đó, TS. Hải cho rằng, chăm sóc thú cưng hiện đại cần được tiếp cận theo hướng đa ngành, kết hợp giữa thú y, dinh dưỡng, hành vi học và quản lý dịch vụ. Điều này đòi hỏi chương trình đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực phải được cập nhật theo xu thế mới, tăng cường thực hành và gắn với nhu cầu thực tiễn của thị trường, nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội đối với chất lượng chăm sóc và phúc lợi thú cưng trong bối cảnh ngành thú cưng Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ và chuyên nghiệp hóa.

BSTY Nguyễn Đức Duy, đại diện Tập đoàn Mavin trình bày tại hội thảo

Tại hội thảo, BSTY Nguyễn Đức Duy, đại diện Tập đoàn Mavin, với tham luận “Nhu cầu và cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực thú cưng” cho rằng, sự thay đổi rõ nét trong hành vi của người nuôi đang tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của ngành thú cưng. Theo ông, thú cưng ngày nay không còn đơn thuần là vật nuôi mà đã trở thành thành viên trong nhiều gia đình, kéo theo nhu cầu ngày càng cao đối với dinh dưỡng, chăm sóc và phòng bệnh theo hướng chủ động. Thực tiễn hoạt động của các phòng khám, bệnh viện thú cưng cho thấy nhiều bệnh lý phổ biến ở chó, mèo như béo phì, rối loạn tiêu hóa, bệnh da có mối liên hệ chặt chẽ với chế độ dinh dưỡng và chăm sóc hằng ngày, trong khi tư duy “chỉ điều trị khi đã phát bệnh” vẫn còn khá phổ biến. Trước bối cảnh đó, chăm sóc chủ động và phòng bệnh từ gốc, đặc biệt thông qua dinh dưỡng khoa học, được xem là xu hướng tất yếu, đồng thời mở rộng vai trò của bác sĩ thú y và người làm chuyên môn từ điều trị sang tư vấn, đồng hành cùng chủ nuôi trong suốt vòng đời của thú cưng.

Cũng theo ông Duy, cùng với sự phát triển nhanh của thị trường, hệ sinh thái dịch vụ thú cưng ngày càng đa dạng, từ phòng khám, bệnh viện thú cưng, sản xuất thức ăn, đến spa, khách sạn, huấn luyện, bảo hiểm và các nền tảng công nghệ hỗ trợ. Điều này mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp cho đội ngũ bác sĩ thú y, chuyên gia dinh dưỡng, kỹ thuật viên chăm sóc và quản lý dịch vụ thú cưng, song cũng đặt ra yêu cầu ngày càng cao về trình độ chuyên môn, đạo đức nghề nghiệp và khả năng thích ứng. Về dài hạn, phát triển ngành thú cưng không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn góp phần nâng cao chất lượng sống, thúc đẩy phúc lợi động vật và hình thành các giá trị nhân văn trong xã hội; trong đó, đổi mới đào tạo, chuẩn hóa kiến thức và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao được xem là yếu tố then chốt để ngành thú cưng Việt Nam phát triển theo hướng chuyên nghiệp, bền vững và hội nhập quốc tế.

Ông Phan Nguyễn Bảo Trân, đại diện Công ty Truoo Pet Care (Tập đoàn De Heus)

Tại hội thảo, ông Phan Nguyễn Bảo Trân, đại diện Công ty Truoo Pet Care (Tập đoàn De Heus), với tham luận “Đồng hành cùng thú cưng trong thức ăn và nuôi dưỡng” nhấn mạnh, dinh dưỡng khoa học là nền tảng then chốt quyết định sức khỏe, tuổi thọ và chất lượng sống của thú cưng. Theo ông, trong bối cảnh ngành thú cưng Việt Nam phát triển nhanh cả về quy mô lẫn chất lượng, dinh dưỡng không còn dừng ở việc “ăn đủ no” mà cần được tiếp cận dựa trên hiểu biết khoa học về nhu cầu sinh lý và đặc điểm chuyển hóa của từng loài, từng giai đoạn phát triển.

Khẩu phần ăn cần được thiết kế phù hợp cho chó, mèo ở các giai đoạn khác nhau, từ con non, trưởng thành đến mang thai, cho bú, nhằm bảo đảm phát triển toàn diện và phòng ngừa các bệnh mạn tính. Bên cạnh đó, việc cân đối đầy đủ protein, chất béo, khoáng, vitamin, nước và ứng dụng các giải pháp dinh dưỡng chức năng như protein thủy phân, acid béo thiết yếu, chất chống oxy hóa, hoạt chất hỗ trợ tiêu hóa, tiết niệu và xương khớp được xem là xu hướng quan trọng, góp phần chăm sóc thú cưng một cách chủ động, giảm nguy cơ bệnh tật và thúc đẩy ngành thú cưng Việt Nam phát triển theo hướng chuyên nghiệp, bền vững và hội nhập.

Từ những chia sẻ từ góc độ doanh nghiệp, quản lý ngành và đào tạo đại học, TS. Bùi Huy Doanh cho rằng, “Chúng ta đang thấy một điểm chung: ngành thú cưng Việt Nam đang đứng trước cơ hội phát triển rất lớn, nhưng cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết về đổi mới tư duy, chuẩn hóa chuyên môn và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Đây chính là nền tảng quan trọng để ngành thú cưng phát triển theo hướng chuyên nghiệp, nhân văn và bền vững trong thời gian tới”.